Dấu hiệu của bệnh viêm họng cấp và cách chữa trị đơn giản hiệu quả ngay tại nhà

Viêm họng cấp là tình trạng viêm cấp và có dấu hiệu nhiễm trùng niêm mạc thành họng dẫn đến họng bị sưng tấy, gây cảm giác ngứa rát và đau đớn,... Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ nguyên nhân gây ra bệnh viêm họng cấp, nhận biết triệu chứng, và cách điều trị hiệu quả.

1. Viêm họng cấp là gì?

Viêm họng cấp là một tình trạng khi niêm mạc trong họng trở nên viêm nhiễm và sưng to do nhiễm trùng, dẫn đến các triệu chứng như đỏ, đau, rát, ngứa họng và thường đi kèm với ho. Thời gian mà bệnh này thường kéo dài từ 1-2 tuần. Các nguyên nhân thường gây ra viêm họng cấp bao gồm các loại virus như virus cúm, virus cảm lạnh, rhinovirus, coronavirus và virus hợp bào hô hấp (RSV). Ngoài ra, vi khuẩn cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.

Viêm họng cấp là gì?

2. Nguyên nhân viêm họng cấp

Có 2 nhóm nguyên nhân chính gây viêm họng là do vi khuẩn hoặc virus.

Nhóm nguyên nhân viêm họng do virus thường là nhóm nguyên nhân phổ biến nhất và thường gặp bao gồm:

• Rhino virus

• Adeno virus

• Influenza virus

• Epstein-Barr virus

• Viêm họng do liên cầu khuẩn (nhiễm trùng liên cầu nhóm A)

• Hình ảnh viêm họng do liên cầu nhóm A.

Nhóm nguyên nhân do vi khuẩn bao gồm:

• Liên cầu nhóm A

• Mycoplasma Pneumonia

• Chlamydia

• Gonorrhea

3. Triệu chứng viêm họng cấp tính

3.1. Viêm họng cấp do nhiễm virus

• Nhiễm Adenovirus: Thời gian ủ bệnh từ 2-4 ngày. Nhiễm trùng đường hô hấp trên thường gây sốt, sung huyết hầu họng và phì đại amidan, cùng với xuất tiết đờm và hạch cổ sưng to. Khi viêm kết mạc xảy ra cùng với viêm họng do virus sẽ gây ra hội chứng sốt – kết mạc – họng. Viêm họng có thể kéo dài đến 7 ngày và không đáp ứng với kháng sinh. Trẻ em có thể bị tái nhiễm nhiều lần.

• Nhiễm enterovirus: Các enterovirus (coxsackie và echovirus) có thể gây đau họng, đặc biệt là vào mùa hè. Triệu chứng thường gặp bao gồm sốt cao, họng sung huyết; amidan xuất tiết và viêm hạch cổ. Các triệu chứng sẽ hết trong vài ngày.

Viêm họng cấp do nhiễm virus gây ra

• Nhiễm virus Herpangina: Nhiễm Herpangina đặc trưng bởi các tổn thương dạng mụn nước màu trắng xám, rời rạc, đau nhiều, phân bố ở phía sau hầu họng. Các mụn nước có đường kính từ 1-2mm, lúc đầu được bao quanh bởi hồng ban trước khi chúng loét ra. Người bệnh có thể sốt cao 39,5°C với những cơn đau đầu dữ dội và cơ thể mất nước. Bệnh viêm họng do Herpangina thường kéo dài dưới 7 ngày.

• Nhiễm coxsackie A16: Các mụn nước gây đau, lở loét có thể xuất hiện khắp vùng hầu họng. Mụn nước cũng phát triển trên lòng bàn tay, lòng bàn chân và ít thường xuyên hơn ở thân hoặc tứ chi. Người bệnh thường bị sốt nhẹ và thời gian bệnh kéo dài khoảng một tuần.

• Nhiễm virus herpes simplex (HSV): Nhiễm trùng nguyên phát do virus Herpes simplex (HSV) thường gây sốt cao kèm theo viêm nướu răng cấp tính, bao gồm các mụn nước (trở thành vết loét) khắp phần trước của miệng và môi.

• Nhiễm virus sởi: Trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi mắc bệnh sởi thường có những biểu hiện nổi bật ở miệng trong giai đoạn đầu của bệnh. Ngoài sốt cao, ho, sổ mũi và viêm kết mạc, hầu họng có thể sung huyết nhiều và lan tỏa nhưng amidan không bị sưng và không tiết dịch. Khi khám lâm sàng có sự hiện diện của các đốm Koplik, hình ảnh có màu trắng hoặc xanh trắng trên niêm mạc lợi gần răng hàm dưới.

3.2. Viêm họng cấp tính do nhiễm khuẩn

Viêm họng cấp tính do nhiễm khuẩn

• Liên cầu khuẩn nhóm A: Trong quá trình đánh giá bệnh nhân mắc viêm họng, ưu tiên hàng đầu là phát hiện và điều trị chính xác viêm họng do liên cầu nhóm A (GAS) hoặc Streptococcus pyogenes, chiếm khoảng 15% tổng số các trường hợp viêm họng. Bệnh viêm họng GAS có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như sốt thấp khớp cấp (ARF) và viêm cầu thận cấp (AGN), đã gây ra nhiều trường hợp bệnh nặng và tử vong ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới.

• Triệu chứng chính của bệnh thường xuất hiện đột ngột, bao gồm sốt và đau họng. Bệnh nhân cũng có thể trải qua nhức đầu, đau bụng, buồn nôn và nôn mửa. Ngoài ra, có thể xuất hiện các triệu chứng khác như ho, viêm kết mạc, đau họng, tiêu chảy, tổn thương và loét niêm mạc họng. Trong quá trình kiểm tra sức khỏe, thường thấy sự sưng huyết của hầu họng, và có thể nhận thấy các đốm xuất huyết trên niêm mạc miệng hoặc họng, đặc biệt là ở những trường hợp nghiêm trọng. Amidan thường sưng to, có màu đỏ, và có mủ. Lưỡi có thể có vùng đỏ sưng, và các hạch cổ thường bị sưng to và mềm.

• Sốt tinh hồng nhiệt: Loại bệnh này thường được gây ra do nhiễm phải một chủng GAS có chứa độc tố hồng cầu, thường là ngoại độc tố A. Biểu hiện thường gặp nhất là xuất hiện các đốm đỏ trên da, sau 24 giờ sẽ lan rộng khắp cơ thể. Các đốm này thường bong tróc sau vài ngày và giống như làn da bị cháy nắng nhẹ. Ngoài ra, còn có các triệu chứng khác như ho, chảy máu cam, viêm kết mạc, viêm thanh quản, hôi miệng, viêm niêm mạc họng hoặc tiêu chảy. Đây là những biểu hiện của viêm họng cấp tính do sốt tinh hồng nhiệt.

• Nhiễm khuẩn trong tăng bạch cầu đơn nhân: Viêm họng xuất tiết cấp tính thường xảy ra với bệnh tăng bạch cầu đơn nhân do nhiễm virus Epstein-Barr (EBV) nguyên phát. Tăng bạch cầu đơn nhân là một rối loạn tăng số lượng bạch cầu toàn thân tự giới hạn. Triệu chứng đặc trưng bao gồm sốt, viêm họng cấp độ nặng hoặc nhẹ, sưng amidan có thể gây tắc nghẽn đường thở, đốm đỏ trên da và xuất tiết amidan. Các hạch cổ cũng có thể sưng to và mềm.

• Nhiễm khuẩn Fusobacterium Necrophorum: Fusobacterium necrophorum là một vi khuẩn gram âm kỵ khí, ngày càng được công nhận là nguyên nhân gây ra viêm họng ở thanh thiếu niên và người lớn. Viêm họng do vi khuẩn này có thể kết hợp với sự phát triển của viêm tắc tĩnh mạch cảnh trong, được gọi là hội chứng Lemierre. Bệnh nhân có triệu chứng ban đầu là sốt, đau họng, viêm họng xuất tiết và/hoặc áp xe sau họng. Các triệu chứng kéo dài, sưng và đau cổ dữ dội; bệnh nhân có triệu chứng nhiễm độc.

• Nhiễm khuẩn Arcanobacterium: Arcanobacterium haemolyticum là một vi khuẩn gram dương gây ra viêm họng cấp tính và phát ban đỏ. Bệnh thường gặp hơn ở thanh thiếu niên với các triệu chứng sung huyết hầu họng, dịch tiết từ amidan trắng đến xám, viêm hạch cổ và sốt nhẹ. Ngoài ra, triệu chứng còn có thể là chấm xuất huyết ở lòng bàn tay và lưỡi; phát ban dạng sốt tinh hồng nhiệt thường xuất hiện ở mặt, lòng bàn tay và lòng bàn chân; phát ban đỏ và trắng có thể gây ngứa và ít bong tróc.

• Nhiễm khuẩn bạch hầu: Bạch hầu là một bệnh nghiêm trọng do nhiễm trùng hầu họng bởi các chủng vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae có độc tố. Thời gian ủ bệnh từ 1-5 ngày với các triệu chứng đau họng, chán ăn, khó chịu và sốt nhẹ. Màng màu xám hình thành trong vòng 1-2 ngày trên amidan và thành họng, nhưng đôi khi cũng xuất hiện ở thanh quản và khí quản.

• Nhiễm khuẩn lậu cầu: Nhiễm khuẩn lậu cầu Neisseria gonorrhoeae thường có các triệu chứng viêm amidan có mủ và loét, nhưng cũng có thể không có triệu chứng và sau đó tự khỏi.

4. Chẩn đoán viêm họng cấp

4.1. Khám lâm sàng

Các bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng để phát hiện triệu chứng bệnh

Triệu chứng lâm sàng của viêm họng cấp thường kéo dài từ 1-2 tuần và bao gồm các dấu hiệu sau đây:

• Khàn tiếng

• Loét miệng

• Viêm kết mạc

• Ho

• Viêm thanh quản

• Nổi hạch

Các loại virus như virus cúm, virus á cúm, Rhinovirus, Coronavirus và virus hợp bào hô hấp (RSV) có thể gây ra các triệu chứng lâm sàng riêng biệt mà không cần phải tiến hành xét nghiệm cụ thể.

Virus cúm, ví dụ, có thể gây ra sốt cao, ho, nhức đầu, khó chịu, đau cơ và sưng hạch cổ. Ở trẻ nhỏ, nhiễm virus cúm có thể dẫn đến viêm phổi hoặc viêm tiểu phế quản.

Virus RSV, khi nhiễm ở trẻ lớn, thường không thể phân biệt được với nhiễm trùng đường hô hấp trên thông thường. Tuy nhiên, ở trẻ nhỏ, virus RSV có thể gây ra viêm tiểu phế quản và viêm phổi. Viêm họng không phải là một dấu hiệu nổi bật của nhiễm RSV ở mọi lứa tuổi.

Virus á cúm, khi nhiễm, có thể gây ra viêm tiểu phế quản và đau họng nhẹ, nhưng thường tự khỏi một cách nhanh chóng.

Những loại virus này thường xuất hiện trong các đợt dịch theo mùa, đặc biệt vào mùa đông. Thường thì, khi bệnh nhân có các triệu chứng rõ ràng, không cần phải tiến hành xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm A. Tuy nhiên, việc phân biệt viêm họng do virus và viêm họng do liên cầu nhóm A chỉ có thể thực hiện thông qua xét nghiệm y tế cụ thể của bác sĩ khi không có các dấu hiệu đặc trưng.

4.2. Chẩn đoán cận lâm sàng

Trong quá trình chẩn đoán viêm họng cấp, có các phương pháp xác định như sau:

• Xét nghiệm phát hiện kháng nguyên nhanh (RADT): Các bác sĩ lâm sàng thường sử dụng xét nghiệm phát hiện kháng nguyên nhanh (RADT) để xác định có sự hiện diện của liên cầu nhóm A trong viêm họng hay không. Tuy nhiên, thường không thực hiện xét nghiệm RADT cho trẻ em dưới 3 tuổi và người bị sốt thấp khớp cấp tính.

• Nuôi cấy dịch họng: Đây được coi là "tiêu chuẩn vàng" trong việc chẩn đoán viêm họng cấp. Quá trình nuôi cấy này giúp xác định một cách chính xác viêm họng do liên cầu nhóm A.

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể được chỉ định khi có nghi ngờ về viêm họng cấp do liên cầu nhóm A. Kết quả của xét nghiệm này có thể cung cấp thông tin quan trọng về sự nhiễm trùng trong cơ thể.

• Chụp cắt lớp vi tính (CT): Thường được thực hiện để xác định các biến chứng nghiêm trọng như áp xe thành sau họng do viêm họng cấp.

5. Phương pháp điều trị viêm họng cấp

5.1. Điều trị bằng thuốc

Điều trị viêm họng cấp bằng các loại thuốc

• Thuốc kháng sinh như Penicillin hoặc Amoxicillin thường được kê đơn cho những bệnh nhân mà kết quả xét nghiệm phát hiện kháng nguyên nhanh (RADT) hoặc kết quả nuôi cấy dịch cổ họng cho thấy dương tính. Theo bác sĩ Hương, việc sử dụng kháng sinh trong điều trị có tác dụng làm giảm nguy cơ mắc các biến chứng của viêm họng do liên cầu nhóm A, như việc áp xe thành sau họng.

• Tùy thuộc vào mức độ nặng của bệnh, bác sĩ có thể quyết định kê đơn thuốc kháng sinh để uống hoặc tiêm bắp. Việc sử dụng kháng sinh giúp giảm đi nhanh chóng các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh, đồng thời giúp ngăn ngừa khả năng lây nhiễm cho người khác trong vòng 24 giờ.

• Thuốc hạ sốt, giảm đau được dùng để giảm đau và hạ sốt do bệnh viêm họng gây ra. Ngoài ra, thuốc còn giúp cải thiện triệu chứng khó nuốt. Hai loại thuốc chính đó là Aspirin và Paracetamol.

• Thuốc chống viêm được sử dụng để làm giảm triệu chứng nóng, đỏ và sưng tấy ở vòm họng. Thêm vào đó, nhóm thuốc chống viêm NSAID còn được dùng để giảm đau. Tham khảo 2 loại thuốc thuộc nhóm thuốc chống viêm NSAID được sử dụng phổ biến là Diclofenac và Ibuprofen.

5.2. Các phương pháp hỗ trợ điều trị tại nhà

5.2.1. Các phương pháp dân gian

Phương pháp hỗ trợ điều trị viêm họng cấp tại nhà

Các biện pháp hỗ trợ điều trị viêm họng cấp tại nhà có thể bao gồm:

• Ngậm nước muối: Ngậm nước muối có thể giúp kháng viêm và giảm tải lượng vi khuẩn trong họng. Người bệnh có thể thực hiện cách này mỗi sáng và tối, hoặc khi cảm thấy họng đau rát và ho nhiều để làm giảm các triệu chứng. Tuy nhiên, nên sử dụng nước muối sinh lý để tránh gây tổn thương niêm mạc họng và miệng do nồng độ natri quá cao.

• Xông tinh dầu: Xông tinh dầu là một phương pháp tốt cho các loại viêm đường hô hấp trên. Sử dụng các loại tinh dầu như bạc hà, xả, gừng, hoa cúc... giàu chất kháng viêm có thể giúp làm ẩm và làm dịu cổ họng, giảm triệu chứng nghẹt mũi và tạo cảm giác dễ chịu.

• Uống trà thảo dược ấm: Các loại trà ấm như trà hoa cúc, trà bạc hà, trà gừng, trà quế có thể cải thiện tình trạng nghẹt mũi và đau họng. Uống chúng vào buổi sáng sau khi thức dậy có thể giúp thông đường thở.

• Mật ong: Mật ong chứa nhiều chất kháng viêm và thường được sử dụng để giảm các triệu chứng viêm họng ở cả người lớn và trẻ em.

Những biện pháp này có thể giúp giảm đau và kháng viêm, tuy nhiên, nếu triệu chứng không giảm đi hoặc trở nặng, người bệnh nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để được tư vấn và điều trị đúng cách.

5.2.2.  Sử dụng dung dịch xịt họng Trioxidin New

Trioxidin New là một loại dung dịch xịt họng được sử dụng để điều trị các vấn đề về họng, như viêm họng, viêm amidan, viêm quanh amidan, viêm thanh quản và các triệu chứng khác liên quan đến viêm họng. Trioxidin New chứa hoạt chất Chlorhexidin, Keo ong, Benzydamine làm giảm nhanh các triệu chứng đau, ngứa rát họng đồng thời, điều trị nguyên nhân, giúp kích thích tái tạo tế bào ở vị trí viêm nhiễm. Sử dụng xịt họng Trioxidin New hiệu quả hơn các loại viên ngậm thông thường do khả năng giải phóng nhanh chóng các hoạt chất. Sau đó các hoạt chất này thấm sâu vào niêm mạc tổn thương và tạo ra tác dụng.

Mời bạn tham khảo thêm một số sản phẩm đang được khuyến mãi:

- 9%

Combo GIA ĐÌNH - 3 xịt họng TRIOXIDIN NEW

245.000₫/Combo 3 lọ 270.000₫

Thêm vào giỏ hàng

- 8%

Combo Tiết Kiệm - 2 xịt họng Trioxidin new

165.000₫/Combo 2 lọ 180.000₫

Thêm vào giỏ hàng

Xịt họng TRIOXIDIN NEW 15ml

90.000₫/lọ

Thêm vào giỏ hàng

 Xịt họng Trioxidin New tại VCP Pharma - Giảm nhanh các triệu chứng đau rát họng

Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

6.Cách phòng ngừa viêm họng cấp tính

Viêm họng cấp thường do virus gây ra. Do đó, việc ngăn chặn sự lây lan của virus là yếu tố quan trọng trong phòng ngừa bệnh viêm họng cấp. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa chủ yếu:

• Đeo khẩu trang khi ra ngoài: Đây là biện pháp quan trọng để giảm nguy cơ tiếp xúc với các vi khuẩn và virus có thể gây viêm họng.

• Tránh tụ tập đông người: Tránh tham gia các sự kiện hoặc nơi đông người để giảm nguy cơ tiếp xúc với người có thể bị nhiễm bệnh.

• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Nếu có người xung quanh bạn bị viêm họng hoặc bệnh lý nhiễm trùng khác, hạn chế tiếp xúc với họ để ngăn chặn sự lây lan bệnh.

• Giữ ấm cơ thể: Tránh uống nước đá, hút thuốc và uống rượu có thể kích ứng niêm mạc họng. Bảo vệ cơ thể khỏi những tác động có thể làm gia tăng nguy cơ viêm họng cấp.

• Vệ sinh tay thường xuyên: Rửa tay kỹ trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi tiếp xúc với bất kỳ bề mặt nào có thể chứa vi khuẩn hoặc virus.

• Thăm khám sức khỏe định kỳ: Thực hiện thói quen thăm khám sức khỏe định kỳ, ít nhất là hàng năm một lần hoặc theo lời khuyên của bác sĩ để phát hiện và điều trị sớm các nguyên nhân có thể gây viêm họng cấp. Điều này giúp duy trì sức khỏe tổng thể và tăng cường hệ miễn dịch của bạn.

Thực hiện thói quen thăm khám sức khỏe định kỳ

7.Các biến chứng của viêm họng cấp tính

Nếu không điều trị tốt, viêm họng cấp tính có thể tiến triển thành viêm họng mãn tính hoặc gây ra các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là ở trẻ em. Các biến chứng của viêm họng cấp có thể bao gồm:

• Viêm phổi nặng và viêm gan: Đây là những biến chứng thường xảy ra khi nhiễm Adenovirus.

• Viêm màng não và viêm cơ tim: Thường xảy ra khi nhiễm Enterovirus.

• Áp xe thành sau họng: Đây là một biến chứng tiềm năng của viêm họng cấp.

• Viêm tai giữa, viêm xương chũm và viêm xoang: Các biến chứng này có thể xuất hiện trong trường hợp viêm họng cấp do liên cầu nhóm A (GAS).

Bệnh viêm họng cấp là bệnh hô hấp thường gặp có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu trong cuộc sống hàng ngày của bạn. Tuy nhiên, bằng cách biết nhận biết các nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp chữa trị tại nhà. Bạn nên đến thăm khám bác sĩ nếu bệnh có các biểu hiện trở nặng và tự không thể điều trị tại nhà bằng các phương pháp thông thường.

Xem thêm:

• Bệnh dạ dày: Những triệu chứng thường gặp ở người lớn và cách điều trị
• Vi khuẩn HP là gì? Nguyên nhân gây bệnh trào ngược dạ dày thực quản
• Viêm dạ dày: Dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa hiệu quả